Przekonania to temat rzeka. Stanowią one swoisty sposób myślenia o sobie, o świecie, o innych ludziach… Właściwie na każdy znany Ci temat masz jakieś przekonanie (coś o nim myślisz), a jeśli nie myślisz nic – to zapewne dlatego, że uważasz że jest albo mało istotny, albo zbyt trudny (to znowu Twoje przekonanie).

To, jak siebie oceniamy, to, jak spostrzegamy inne osoby, jak funkcjonujemy w relacjach z ludźmi, czego oczekujemy od innych, od życia, to, jaką mamy postawę wobec pracy, religii, polityki – to wszystko bazuje na naszych przekonaniach.

Z artykułu dowiesz się, jakie są 4 źródła przekonań oraz poznasz kilka ważnych wniosków z badań naukowych, potwierdzających, jak wielki wpływ na Twoje życie ma to, co siedzi w Twojej głowie.

Źródła przekonań

Szerokie badania Alberta Bandury w latach 70. XX wieku pozwoliły mu na identyfikację źródeł przekonań. Oto one:

1. Twoje doświadczenia

Człowiek ma tendencję do tego, aby wyciągać wnioski, uczyć się na podstawie różnych zdarzeń. Jeśli odniosłaś jakiś sukces, podjęłaś z powodzeniem wyzwanie, osiągnęłaś wysokie wyniki w jakimś zadaniu – to prawdopodobnie będziesz wnioskować o swojej skuteczności (i bardzo dobrze!). Takie doświadczenia będą kształtowały takie przekonania jak: Nie ma się czego bać. Dam radę. Radzę sobie w nowych okolicznościach. Jestem zdolna. Jestem pracowita. Odnoszę sukcesy.

Mam nadzieję, że domyślasz się, że dzięki takim przekonaniom będziesz chętnie podejmować kolejne zadania!

Jest i druga strona medalu. Doświadczanie niepowodzenia i/lub krytyki ze strony innych osób skutkuje obniżaniem się poczucia skuteczności i kształtowaniem się przekonań: Nie dam rady. To, co robię kończy się porażką. Inni mnie wyśmieją / skrytykują. Wszyscy widzą moje błędy. 

Taki sposób myślenia powoduje, że nie chcesz podejmować działań, poddajesz się szybko, nie wierzysz w siebie – a w rezultacie nie odnosisz powodzenia… a Twoje przekonania się jeszcze bardziej umacniają.

2. Doświadczenia innych ludzi

Na podstawie tego, co obserwujesz u innych ludzi – co się im udaje, co nie – wyciągasz wnioski i generalizujesz je. Ugruntowujesz tym samym określone przekonania. Jeśli druga osoba jest podobna do Ciebie (ma zbliżone okoliczności życiowe, tę samą płeć, podobny wiek), to jej doświadczenia w większym stopniu będą Cię czegoś uczyć i będziesz bardziej wierzyć, że tak jest (będzie kształtować się przekonanie o czymś).

3. To, co mówią o Tobie inni

Pozytywna, konstruktywna informacja zwrotna (zwłaszcza od osób znaczących dla nas), słowa otuchy, dopingu – sprawiają, że rosną w Tobie wspierające przekonania. Uczysz się takiego sposobu myślenia o sobie, ludziach, życiu, etc., który uruchamia Twoją motywację, konstruktywne sposoby radzenia sobie, a także jest podstawą dla Twojej postawy wobec siebie, że jesteś ok!

Negatywna informacja zwrotna, zjadliwa krytyka, hejt – zakorzeniają się bardzo głęboko i stają się Twoim wewnętrznym krytykiem, hamulcem, blokadą. Powodują, że ograniczasz się w swoich zachowaniach, działaniach tylko do tego, co znasz. Blokują zmiany. Przeszkadzają Ci w tym, aby myśleć pozytywnie i widzieć swoje zasoby.

4. Samopoczucie – psychiczne oraz fizyczne

Im lepiej się czujesz, im lepszą masz formę psychofizyczną – tym silniejsze  pozytywne przekonania. Wtedy jesteś w stanie góry przenosić!

Na co wpływają przekonania? – wyniki badań

Przytoczę tu jedynie kilka wyników badań dotyczących pozytywnych przekonań. Takie przekonania pozwalają nam na szczęśliwsze, pełniejsze życie. One nam to życie ułatwiają!

1. Pozytywne przekonania o własnej skuteczności sprzyjają wyższym wynikom działania w różnych sferach życia (zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej). Osoby, które mają takie przekonania szybciej podejmują pierwsze próby pracy zarobkowej (M. Łaguna, Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością, 2010).

2. Przekonania związane z optymistycznym podejściem do życia, świata, ludzi wpływają na lepsze powodzenie na rynku pracy (B. Rożnowski, P. Kot, Przenoszenie przekonania o własnej skuteczności w nową rolę życiową, 2016)

3. Pozytywne przekonania na własny temat, szczególnie te, związane ze skutecznością sprzyjają powodzeniu w nauce, sukcesom sportowym (M. Łaguna, Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością, 2010).

4. Przekonanie o dobroczynności innych osób oraz o sprawiedliwości reguł rządzących relacjami między ludźmi sprzyjają przebaczaniu (D. Borawski, Samoocena i przekonania na temat świata społecznego jako predyktory przebaczenia, 2017).

5. Pozytywne, wspierające przekonania o sobie, jak i o życiu i przyszłości mają dodatni wpływ na radzenie sobie z chorobą oraz nawyki prozdrowotne (R. Kościelak, Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie, 2010)

6. Osoby, które mają do siebie zaufanie i wierzą we własne możliwości podejmują trudniejsze zadania i stawiają bardziej ambitne cele. W ich realizację wkładają też więcej wysiłku, a podczas wykonywania trudnych zadań są spokojniejsze.

Ponadto w sytuacjach, w których doświadczają lęku, nie rezygnują z działania. Traktują bowiem wydarzenia stresujące bardziej jako wyzwanie niż zagrożenie (M. Łaguna, Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Badania nad przedsiębiorczością, 2010).

7. Dowiedziono, że to spostrzegane wsparcie ze strony innych osób pozwala nam lepiej radzić sobie ze stresem. Innymi słowy znaczenie ma to, że Ty uważasz, że inni – w razie potrzeby – Ci pomogą, a nie jakie jest rzeczywiste prawdopodobieństwo, że to zrobią (R. Kościelak, Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie, 2010).

Przekonania ukierunkowują nasze zachowanie, myślenie, to, co powinniśmy. I są dużym ułatwieniem, bo dzięki tym schematom myślenia nie musimy się zastanawiać nad wieloma kwestiami, rozważać wszystkich za i przeciw – tylko automatycznie podejmujemy lub nie podejmujemy jakiegoś działania, wyrabiamy sobie zdanie o sytuacji, o drugim człowieku czy oceniamy samych siebie.

Schemat wiele ułatwia. Ale schemat też ogranicza. Nie pozwala wyjść poza pewien program działania czy myślenia. Nawet jeśli jest Ci źle z tym, co myślisz – to nadal kierujesz się tym samymi przekonaniami.

Daj znać, co myślisz w tym temacie. Jakie dostrzegasz u siebie przekonania, które dominują w Twoim życiu?

Agnieszka

Ten artykuł to część dużego projektu rozwojowego „12 tematów na 12 miesięcy” – by iść do przodu i rozwijać się z głową. Więcej o projekcie przeczytasz TUTAJ.

Odwiedź też mój fanpage TUTAJ, na którym trwa nasz projekt, w ramach którego aktualnie mamy #wrzesieńzprzekonaniem